ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ – 2 ਫਰਵਰੀ 1986 ਨੂੰ ਨਕੋਦਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀਆਂ ਬੀੜਾਂ ਸੜ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਸਾਂਤਮਈ ਢੰਗ ਨਾਲ 4 ਫਰਵਰੀ 1986 ਨੂੰ ਰੋਸ ਪ੍ਰਗਟਾ ਰਹੀ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ‘ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਪੁਲੀਸ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਚਾਰ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਸ. ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਸ. ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਸ. ਬਲਧੀਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸ. ਝਿਲਮਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ. ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਉਹਨਾਂ ਨੇ 75ਵੇਂ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿਹਾੜੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਖੁੱਲਾ ਪੱਤਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ. ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਖੁੱਲਾ ਪੱਤਰ ਇੰਨ-ਬਿੰਨ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ –
ਮਾਨਯੋਗ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ.ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਜੀ,
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ!!
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਿਹ !!
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ 75ਵੇਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿਵਸ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭਾਰੀ ਦਿਲ ਅਤੇ ਬੋਝ ਭਰੇ ਮਨ ਨਾਲ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਾਡਾ ਸੰਸਾਰ – ਸਾਡਾ ਪਰਿਵਾਰ, ਸਾਡੇ ਬੇਟੇ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਨਿਆਇਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਬਾਬਤ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਠੇ ਹਾਂ ।
ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਤਲਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੈਰ-ਨਿਆਇਕ ਕਤਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਵਰਦੀਧਾਰੀ ਕਾਤਲਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਨਾ ਦੇਣ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਬਦਨਾਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਸਵਾਲੀਆ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਾਇਜ਼ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਭੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਜੋ ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਨਿਆਂ ਲਈ ਖੜ੍ਹਦੇ ਹਨ।
ਮੈਂ ਇਹ ਡੂੰਘੇ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਦੇ ਲੰਬੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਨੂੰ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਡੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। 1986 ਦਾ ਸਾਕਾ ਨਕੋਦਰ ਕਾਂਡ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਕਾਲਾ ਧੱਬਾ, 38 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਣਸੁਲਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਅੱਜ ਤੱਕ ਸਾਰ ਨਹੀਂ ਲਈ ਗਈ ।
4 ਫਰਵਰੀ 1986 ਦੇ ਦਿਨ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚਾਰ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਬਲਧੀਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਝਿਲਮਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਨਕੋਦਰ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਮਾਰਚ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, ਜੋ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਗਨ ਭੇਂਟ ਕੀਤੇ ਸਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਇਸ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਨੇ ਸਾਡੇ ਰਾਜ ਦੀ ਜ਼ਮੀਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਅਮਿੱਟ ਦਾਗ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੀ, ਨਿਆਂ ਦੇ ਪਹੀਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮੁੜਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਸਮਾਂ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਖਿਸਕਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਇਕੱਲੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਸੋਗਮਈ ਮਾਪੇ ਹਾਂ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਜਿਉਂਦੇ ਹਨ, ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੇਖਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜੇ ਹੋਏ ਹਾਂ । ਸਾਡੀ ਦਿਲ-ਖਿੱਚਵੀਂ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਮਦਰਦੀ ਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਤੁਰੰਤ ਅਤੇ ਨਿਰਣਾਇਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਤੰਤਰ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸੰਤਾਪ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਸਟਿਸ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਜੁਡੀਸ਼ੀਅਲ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਭਾਗ 2 ਦਾ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚੋ ਗੁਆਚ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਐਸ ਐਸ ਪੀ ਜਲੰਧਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਂਚ ਟੀਮ (ਐਸ ਆਈ ਟੀ) ਦਾ ਗੈਰ-ਜਵਾਬਦੇਹ ਰਵੱਈਆ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਅਤੇ ਅਣਗਹਿਲੀ ਦੀਆਂ ਉਜਾਗਰ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੁਲਾਸਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਲੰਬੀ ਦੇਰੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਖੁਦ ਨੋਟਿਸ ਲੈਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਜਾਂਚ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਐਲਾਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜਾਂਚ ਪੂਰੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ, ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਕਟਹਿਰੇ ‘ਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਕਾਰ, ਜੋ ਕਿ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਨਾਲ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਈ ਸੀ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਾਜ਼ੁਕ ਮੋੜ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਨਾਲ ਖੋਹੇ ਗਏ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇਖ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਾਸ਼ ਇਹ ਪਲ ਉਹ ਮੋੜ ਬਣ ਜਾਵੇ ਜਿੱਥੇ ਨਿਆਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੋਵੇ , ਜਿੱਥੇ ਅਤੀਤ ਦੇ ਲੰਮੇ ਜ਼ਖਮ ਭਰਨ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਰਾਜ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੇ ।
ਮੰਦੇਭਾਗਾਂ ਵੱਸ ਜੇਕਰ ਰਾਜ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਇਸ ਘੋਰ ਉਲੰਘਣਾ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਢਿੱਲ ਮੱਠ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਚ ਤੱਕ ਨਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਫੋਰਮਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ਵ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਦਖਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਹ ਕਦਮ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਪੀੜਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਜਾਣ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।
ਸਾਡਾ ਸੰਕਲਪ ਅਟੁੱਟ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਟੱਲ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਖੜੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਛਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਤੁਰੰਤ ਅਤੇ ਸਹੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਆਓ ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਵੀ 75ਵਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕੁੱਝ ਨੇਕ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਾ ਕਰੀਏ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਆਸ ਤੱਕ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪੁਰਜ਼ੋਰ ਅਪੀਲ ਨਾਲ,
ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ
[ ਪਿਤਾ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਿੱਤਰਾਂ ]
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕਘਰ ਲਿੱਤਰਾਂ, ਜਲੰਧਰ, ਪੰਜਾਬ